W dziedzinie zabezpieczeń antykorozyjnych kluczowym aspektem jest odpowiednie przygotowanie powierzchni stalowych przed naniesieniem farb i powłok ochronnych. Proces ten ma na celu nie tylko usunięcie niechcianych substancji, ale także stworzenie optymalnych warunków dla przyczepności farb gruntujących lub gruntoemalii. Znaczenie tego procesu podkreśla norma PN-EN ISO 8501-1, która stanowi benchmark w ocenie przygotowania powierzchni pod kątem czystości i odpowiedniego profilu.
Dlaczego warto przygotowywać powierzchnię do lakierowania?
Niezbędne jest podkreślenie, że bez właściwego przygotowania podłoża, nawet najlepsza farba antykorozyjna nie będzie w stanie w pełni spełnić swojej funkcji.
Dotyczy to w szczególności gruntów wysokocynowych, farb termoodpornych oraz cynków natryskiwanych cieplnie. Produkty te wymagają nie tylko usunięcia wszelkich zanieczyszczeń mineralnych i organicznych, ale i produktów korozji, które nie są mocno związane ze stalą.
Warto zaznaczyć, że niektóre farby reklamowane jako „na rdzę” również wymagają starannego przygotowania podłoża, często do stopnia czystości Sa 2 zgodnie z normą PN-EN ISO 8501-1, by mogły w pełni wykazać swoje właściwości antykorozyjne.
Norma PN-EN ISO 8501-1: Podstawa w przygotowywaniu powierzchni do lakierowania
Norma PN-EN ISO 8501-1 jest fundamentalnym dokumentem, do którego odwołują się producenci farb w kontekście przygotowania powierzchni. Zawiera wzorce, które umożliwiają wzrokową ocenę czystości powierzchni stalowych przed i po procesie czyszczenia.
Wyróżnia się cztery podstawowe stany wyjściowe stali, od „prosto z huty” pokrytej zgorzeliną walcowniczą, po stal z częściowo odpadłą zgorzeliną i nalotem korozyjnym. Niestety, z uwagi na wysokie koszty, dostęp do normy jest ograniczony, zwłaszcza dla mniejszych przedsiębiorstw.
Metody oczyszczania powierzchni przed lakierowaniem
Przygotowanie powierzchni obejmuje różne techniki czyszczenia, w tym obróbkę strumieniowo-ścierną, która wpływa na chropowatość podłoża, zwiększając przyczepność farb. Przed procesem malowania przeprowadzić ocenę stopnia czystości zgodnie z normą, a także sprawdzić przygotowanie spoin, krawędzi i innych potencjalnie problematycznych obszarów.
Należy ocenić obecność pozostałości kurzu i innych zanieczyszczeń, które mogą negatywnie wpływać na trwałość powłok malarskich.
Najpopularniejsze metody czyszczenia powierzchni jako przygotowanie do lakierowania
- Czyszczenie mechaniczne:
- Szczotkowanie mechaniczne (użycie szczotek drucianych) – usuwa luźną rdzę, farbę i inne zanieczyszczenia.
- Śrutowanie (piaskowanie, strumieniowo-ścierne) – użycie strumienia ścierniwa pod wysokim ciśnieniem do czyszczenia i nadawania chropowatości.
- Szlifowanie – stosowanie papieru ściernego lub tarcz szlifierskich do wygładzenia powierzchni.
- Czyszczenie chemiczne:
- Odtłuszczanie – użycie rozpuszczalników lub środków alkalicznych do usunięcia tłuszczów, olejów i innych zanieczyszczeń organicznych.
- Fosforanowanie – proces chemiczny, który nałoży na metal lekką warstwę fosforanu zapewniającą lepszą przyczepność farby i ochronę przed korozją.
- Pasywacja – stosowana głównie w celu zwiększenia odporności na korozję przez utworzenie ochronnej warstwy tlenków.
- Czyszczenie termiczne:
- Spalanie – usuwanie zanieczyszczeń organicznych przez spalenie w wysokiej temperaturze.
- Obróbka plazmowa – użycie plazmy do czyszczenia i aktywacji powierzchni przed lakierowaniem.
- Czyszczenie laserowe – usuwanie zanieczyszczeń za pomocą skoncentrowanego promienia laserowego, co pozwala na bardzo precyzyjne czyszczenie bez kontaktu z powierzchnią.
- Czyszczenie ultradźwiękowe – zanurzenie przedmiotu w kąpieli z roztworem czyszczącym i użycie ultradźwięków do usunięcia zanieczyszczeń z trudno dostępnych miejsc.
Podsumowując: Proces przygotowania podłoża stalowego do malowania przemysłowego jest złożony i wieloetapowy, wymagający nie tylko stosowania się do ściśle określonych norm, ale i rozumienia wpływu każdego etapu na ostateczną jakość i trwałość zabezpieczenia antykorozyjnego. Mimo wyzwań związanych z dostępem do norm i kosztami, odpowiednie przygotowanie powierzchni jest niezbędne dla zapewnienia wysokiej przyczepności i efektywności aplikowanych powłok.
